دوفصلنامه علمی گلجام

Mendeley  

Zotero  

Khajeh Ahmad Attari A. The Role of Computer in Designing Carpets (Throughout the Past Three Decades). goljaam 2008; 4 (10) :29-46
URL: http://goljaam.icsa.ir/article-1-392-fa.html

عمده‌ترین عناصر زیبایی‌شناسی فرش همانا طرح، رنگ و نقش آن است که به آن هویت می‌بخشد. طراحان طی چندین سده توانسته‌اند زیباترین و دل‌انگیزترین طرح‌ها را به‌صورت نقشه فرش اجرا نمایند و این امر تا به امروز ادامه دارد. عمر استفاده از رایانه در طراحی فرش به بیش از سه دهه نمی‌رسد و در مقایسه با طراحی با دست کاملاً جوان است، با این‌حال توانسته امکانات وسیعی را پیش روی‌ ما قرار دهد؛ گرچه به دلیل استقبال نشدن گسترده از رایانه در زمینه‌های مختلف تولید فرش، حضور آن کمرنگ به‌نظر می‌رسد و باید در پی پاسخ گفتن به چالش‌های میان فضای سنتی طراحی با دست و رایانه باشیم. در این زمینه با سؤالاتی از این دست مواجهیم: آیا ورود رایانه به عرصه طراحی سنتی به اصالت‌های این هنر لطمه می‌زند؟ و یا اساساً حضور رایانه در این حوزه ضروری است؟ همچنین در صورتی که انبوهی از نقوش و طرح‌ها در رایانه ذخیره شده باشد و دیگری نیازی به یادگیری طراحی با دست احساس نشود آنگاه رابطه استاد و شاگردی آسیب نمی‌بیند؟ روش تحقیق این مقاله به‌صورت مطالعه موردی بوده و به منظور شناخت هر یک از روش‌های یاد شده در طراحی فرش، نیاز بوده است به بررسی تاریخی روند شکل‌گیری طراحی با دست، تأثیر ابزار در سرعت‌بخشی به تولید طرح‌های فرش و همچنین طراحی با استفاده از رایانه در مقایسه با طراحی با دست پرداخته شود. بدین منظور اطلاعات لازم از طریق مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه با استادان فن جمع‌آوری گردید. از مطالعه منابع یاد شده چنین بر می‌آید که هر یک از روش‌های دستی و رایانه‌ای در طراحی فرش مناسبات خاص خود را داراست که باعث شده وجوه افتراق و اشتراک میان این دو روشن گردد. با وجود این، امکانات و برنامه‌هایی که در نرم‌افزارهای رایانه‌ای پیش‌بینی شده بن‌مایه‌های تفکر و روش‌های طراحی با دست را دنبال می‌کند. ویژگی بارز رایانه در سرعت‌بخشی به تولید، هم در موضوع طراحی و هم در زمینه‌های دیگر فرش چون محاسبات اولیه، بافت و بازاریابی است. به‌نظر می‌رسد تمایل نداشتن طراحان سنتی فرش در استفاده از رایانه فی‌نفسه ربطی به کاربرد رایانه به‌عنوان ابزار ندارد، و دلایل این بی‌میلی را باید در جای دیگری جستجو کرد. مهم این است که جایگاه رایانه در طراحی فرش درست تعریف شود.