دوفصلنامه علمی گلجام

Mendeley  

Zotero  

Salavati M. The Sun Symbol of “Swastika” in Qashqa’i Carpets. goljaam 2008; 4 (9) :35-48
URL: http://goljaam.icsa.ir/article-1-384-fa.html

منطقه فارس یکی از مناطق مهم بافت قالی و گلیم در ایران است. یکی از عوامل مهم در تنوع و فراوانی گلیم در این منطقه، حضور مردم ترک و فارس در کنار هم است. ایل قشقایی بیشترین تولیدات منطقه فارس را به خود اختصاص داده و تنوع زیاد رنگ‌ها و نقشمایه‌ها از خصوصیات قالی‌های این ایل است. این مقاله بر روی نقش «مهرانه»[۱] یا صلیب شکسته در این بافته‌ها تمرکز دارد. هدف این مقاله بررسی زبان نمادین این نقشمایه در گذر زمان و ظهور آن در قالی‌های ایل قشقایی است. نظر به کثرت نقشمایه‌ها، این نوشتار علاوه بر معانی نقش مهرانه در طول زمان و فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف، به زبان این نقش و دلالت‌های تلویحی آن در بافته‌های ایل قشقایی پرداخته است. معدودی ابزار نشانه‌شناسی در انجام این امر مورد استفاده قرار گرفته است. این تحقیق بر اساس هدف از نوع بنیادی بوده و با جستجو در کشف حقایق و واقعیت‌ها و شناخت این نقوش به تبیین ویژگی‌ها و صفات آنها می‌پردازد، اما بر اساس ماهیت و روش از نوع تاریخی و توصیفی است یعنی با استفاده از اسناد و مدارک معتبر می‌توان ویژگی‌های عمومی و مشترک این نقوش را تبیین کرده و به توصیف منظم آنها پرداخت، صفات آن را مطالعه و عندالزوم ارتباط بین متغیر‌ها را بررسی کرد و از طریق تحلیل محتوی به هدف که همانا شناخت صفات و ویژگی‌های نقش «مهرانه» و کاربرد آن در قالی‌های ایل قشقایی است، دست یافت. منابع تصویری، مکتوب و شفاهی بوده‌اند.