نقشه و آرایه از ارکان اساسی تولید فرش هستند و فاکتورهای مهم و تعیین کنندهای برای محاسبه ارزش مادی و غیرمادی یک فرش به حساب میآیند. تأمین و استفاده از نقشههای نوآورانه و تقاضامحور از جمله مسائل مهمی است که بافندگان فرش با آن روبهرو هستند و در تولید، بهره وری و درآمد آنها تأثیرگذار است. هدف این مطالعه شناخت منابع و شیوه های تأمین نقشه فرش ابریشمی برای بافندگان روستایی است. داده ها با استفاده از یک روششناسی مطالعه موردی از طریق فنون گروه های متمرکز، مصاحبه های نیمه ساختاریافته، نمودارکشی مشارکتی، اسناد و مشاهده گردآوری شدند. مطالعه با 90 خانوار روستایی بافنده فرش ابریشم در 23 روستای شهرستان زنجان و کنشگران بازار در شهرهای زنجان، قم و کاشان انجام شد. بافندگان روستایی به دو شیوهه تولید خویشفرمایی و کارفرمایی به تولید فرش و دریافت نقشه می پرداختند. در شیوه خویش فرمایی بافندگان روستایی با دو حلقه واسط شامل واسطه محلی و واسطه شهری به نقشه دسترسی پیدا میکردند. دسترسی به نقشه در این روش عمدتاً غیرمستقیم بود و با مراجعه بافندگان به دلال محلی صورت میگرفت و دلال محلی نیز به مراکز خرید و فروش فرش ابریشمی در شهر زنجان مراجعه می نمود. در دسترسی به نقشه به شیوه کارفرمایی، بافندگان روستایی با سه حلقه واسط شامل واسطه محلی، واسطه شهری و کارفرمایان مواجه بودند. بیشترین مراجعه بافندگان متعلق به مراجعه مستقیم بدون واسطه، به کارفرمایان غیرطراح است. در هر یک از روش های نقشه، اتحادیه فرش روستایی به جای ایفای نقش به عنوان یک تشکل حمایتکننده از بافندگان روستایی، بیشتر به صورت یک واسطه عمل میکند و منافع بافندگان کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |