حیدری سورشجانی عاطفه، زکریایی کرمانی ایمان، شایگان فر نادر، قنبری عدیوی عباس. تفسیر معنایی- محتوایی گونههای نقش پرنده در فرش چهارمحال و بختیاری با رویکرد نمادشناسی. نشریه علمی گلجام. 1398; 15 (36) :219-246
URL: http://goljaam.icsa.ir/article-1-127-fa.html
1- کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان
2- دانشکدهی صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان
3- دانشکدهی پژوهشهای عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان
4- گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان ایران
چکیده: (3643 مشاهده)
فرش ایران تجسمی است از فردوس یا باغ بهشت و نقش پرنده نیز نمادی است از روح، پرواز و آزادی که این امر نشان از وجود رابطه و پیوندی جداییناپذیر بین فرش ایران و نقش پرنده دارد. اغلب این پرندگان به صورت طبیعی و گاهی نیز به صورت تجریدی، گاه در حال پرواز و گاه به صورت نشسته بر شاخهی درختان در قالی ایران نقش شدهاند. از جمله مناطقی که نقش پرنده در آن هم به صورت طبیعی و هم انتزاعی کاربرد دارد منطقهی چهارمحال و بختیاری است. لذا مهمترین هدف پژوهش، مطالعهی نقش پرنده به عنوان نقشمایهای رایج در فرش چهارمحال و بختیاری است که در کنار این روند به مطالعهی نقش پرنده و سه تایی مقدس و نقش پرنده و درخت به شکل الگویی تکرارشونده پرداخته خواهد شد و همچنین مطالعهی نمادشناختی این نقش در فرش منطقه که در پی مطالعه و بررسی رابطهی نقش پرنده با دیگر عناصر در فرش منطقه است. با توجه به اهداف مقاله، این پرسشها مطرح میشود که چه رابطهای بین نقش پرنده و دیگر عناصر بافتهشده در فرش منطقه مثل نقش درخت، گلدان و دیگر جانوران، وجود دارد؟ و دیگر این که آیا میتوان همنشینی نمادین درخت مقدس و پرنده را در فرش چهارمحال و بختیاری مشاهده کرد؟
روش تحقیق پژوهش، توصیفی– تحلیلی و از نظر هدف توسعهای است. همچنین در گردآوری مطالب علاوه بر منابع کتابخانهای از مطالعات میدانی به ویژه در مورد تصاویر استفاده شده است. نتیجهای که از بررسی نقوش پرندگان مختلف در فرش منطقه و همچنین بررسی نمونهی مورد مطالعه حاصل شد، نشان داد که نقوش پرندگانی همچون فاخته، بلبل و طاووس که در نمونهی مورد مطالعه به کار گرفته شدهاند هر کدام به تنهایی و در ترکیب با پرندگان و عناصر دیگر مثل گلدان به نوعی به حاصلخیزی و بهشتبرین اشاره داشته و در کنار عنصر مقدس این مجموعه که گلدان است همنشینی نمادین درخت مقدس و پرنده به تصویر کشیده شده است
نوع مطالعه:
علمی - پژوهشي |
موضوع مقاله:
رنگرزی و مواد اولیه دریافت: 1393/11/20 | پذیرش: 1399/10/23 | انتشار: 1399/12/9