دوره 18، شماره 41 - ( 6-1401 )
دوره 18سال 1401شماره 41 صفحات 26-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Doroodi M, Delshad S, Golmohammadi Z. Forṣat-al-Dawla Shirazi and Two Qajar Carpets: Depicting Monuments and Old Persian Cuneiform Script on Iranian Carpets. goljaam 2022; 18 (41) : 1
URL: http://goljaam.icsa.ir/article-1-861-fa.html
URL: http://goljaam.icsa.ir/article-1-861-fa.html
دورودی مجتبی، دلشاد سهیل، گلمحمدی زهرا. فرصت‌الدوله شیرازی و دو فرش قاجاری: بازتاب آثار تاریخی و کتیبه‌های فارسی‌باستان (خط میخی) در فرش ایرانی. نشریه علمی گلجام. 1401; 18 (41) :1-26
مجتبی دورودی*1 
، سهیل دلشاد2 ، زهرا گلمحمدی3
، سهیل دلشاد2 ، زهرا گلمحمدی3
1- سرپرست موزه و عضو مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی تخت‌جمشید.
2- عضو مرکز پژوهش های کتیبه شناسی تخت جمشید
3- دانشگاه مونستر
2- عضو مرکز پژوهش های کتیبه شناسی تخت جمشید
3- دانشگاه مونستر
چکیده: (18 مشاهده)
در گفتار پیش‌رو به بررسی دو قالی از دوران قاجار متأخر (حوالی سال 1315 هجری قمری) پرداخته می‌شود که یکی از آنها امروزه زینت‌بخش موزه فرش در تهران است و دیگری در مکانی نامعلوم در کشور آمریکاست. این دو فرش که طراح آن فرصت‌الدوله شیرازی است از چندین منظر دارای اهمیّت هستند. نخست اینکه طرح‌های موجود در آن از آثار تاریخی، حاصل بازدید طراح از اصل آثار است و دوم اینکه طراح با نسخه‌برداری پاره‌ای از کتیبه‌های میخی هخامنشی تلاش نموده از این آثار مکتوب هم در نقوش این دو قالی استفاده کند. موضوع مهم بعدی بستر تاریخی تولید این دو قالی در دوران قاجار متأخر است. فرصت شیرازی بعنوان طراح این نقوش نخستین ایرانی به شمار می‌آید که در دوران معاصر به یادگیری خطّ و زبان فارسی باستان مبادرت ورزیده است و این دو فرش ازجمله نخستین فرش‌هایی هستند که در طراحی‌شان از ترکیب توأمان آثار تاریخی و خط میخی فارسی‌باستان استفاده شده است. اینکه آثار تاریخی و خطوط میخی ترسیم شده بر این دو فرش تا چه اندازه حاصل انتقال یک به یک مشاهدات طراح از آثار بر روی نقش فرش‌ها است و تا چه اندازه طراح در تهیۀ طرح‌های این دو فرش از ذوق و قریحۀ شخصی خود استفاده کرده از جمله پرسش‌های پژوهش حاضر به‌شمار می‌روند. با اینکه در نگاه کلی هر دو فرش به یکدیگر شبیه هستند امّا در طراحی آنها تفاوت‌هایی دیده می‌شود که سبب می‌گردد هر کدام از این دو فرش در جای خود یگانه و منحصربه‌فرد باشند. بنابراین یکی دیگر از اهداف پژوهش حاضر بررسی این تفاوت‌ها است. فرصت‌الدوله بر اماکنی که در هر دو فرش دیده می‌شود توضیحاتی نیز افزوده است که این توضیحات در پاره‌ای از موارد ریشه در باورهای عامیانه مردم آن روزگار دارند.
شماره‌ی مقاله: 1
نوع مطالعه: علمی - پژوهشي |
موضوع مقاله:
طرح و نقشه
دریافت: 1401/10/7 | پذیرش: 1403/3/20 | انتشار: 1404/6/7
دریافت: 1401/10/7 | پذیرش: 1403/3/20 | انتشار: 1404/6/7
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به گلجام؛ نشریه علمی فرش دستباف است.
بازنشر اطلاعات: استفاده از مطالب ارایه شده در این پایگاه با ذکر منبع آزاد است.
 |
 |
© 2015 All Rights Reserved | goljaam, Scientific Journal of Handmade Carpet
Designed & Developed by : Yektaweb