دوفصلنامه علمی گلجام

ریخت‌شناسی انحنای تاخوردگی فرش دست‌باف تحت فشار استاتیکی دکتر سید علی مجابی استادیار دانشکده هنر، معماری و شهر‌سازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد شادی زمانی کارشناس ارشد مهندسی برق (گرایش مخابرات) دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد چکیده یکی از مرسوم‌ترین شیوه‌های صادرات و انبار‌داری فرش دست‌باف نگهداری آنها به‌صورت تا‌خورده بر روی یکدیگر است. تاخوردگی فرش دست‌باف به آن جهت که فرش از حالت پایدار خود خارج می‌گردد با افزایش زمان نگهداری می‌تواند سبب ایجاد آسیب‌های جدی و بعضاً جبران‌ناپذیری به فرش دست‌باف شود. در این تحقیق نمونه فرشی آزمایشی در حالت تاخورده تحت باری معادل با g/cm250 قرار گرفته و سپس بار اعمالی به‌صورت متوالی و یکنواخت به‌ترتیب تا 100، 200، 500، 1000 و g/cm21500 افزایش می‌یابد و در هر مرحله تصویر دیجیتالی ریخت تاخوردگی فرش به‌صورت متوالی ثبت می‌شود و سپس با حذف متوالی و یکنواخت بارها به‌ترتیب، مجدداً تصویر دیجیتالی ریخت تاخوردگی فرش ثبت می‌گردد. تصویر به‌دست آمده با استفاده از نرم‌افزار‌های کامپیوتری مورد تحلیل قرار گرفته تا از این طریق بتوان نسبت به شناسایی و تعیین ریخت‌شناسی انحنای تاخوردگی فرش دست‌باف تحت فشار استاتیکی اقدام نمود. با ریخت‌شناسی انحنای تاخوردگی فرش دست‌باف در حین بارگذاری و باربرداری متوالی می‌توان پیش‌بینی‌های مناسبی را برای انبارداری و بسته‌بندی فرش‌ها ارائه نمود. بر اساس این تحقیق مشخص گردید که فضای خالی داخل انحنای تاخوردگی در هنگام بارگذاری هم‌زمان در ناحیه فوقانی انحنای تاخوردگی کاهش و در ناحیه تحتانی انحنای تاخوردگی افزایش می‌یابد. این تغییرات در هنگام بار‌برداری به‌صورت هم‌زمان و با شدت بسیار کمتر و به‌صورت عکس تکرار می‌گردد. بیشترین تغییرات در فضای داخلی انحنای تاخوردگی که مهمترین عامل در تعیین ریخت این انحنا است در g/cm2500 رخ می‌دهد که به‌نظر می‌رسد متناسب با مشخصات بافت هر فرش شامل رج‌شمار، جنس مواد اولیه، نوع گره و غیره متغیر باشد. فضای خالی داخل انحنای تاخوردگی فرش دست‌باف پس از حذف فشار‌ها و برگشت به حالت اولیه تقریباً 9 برابر کمتر از هنگامی است که فرش در ابتدا تا می‌خورد. این تحقیق همچنین نشان داد که فرش‌های انبار شده به‌صورت تاخورده در صورتی که ارتفاع چینش فرش‌ها بر روی یکدیگر تغییر نکند به‌مراتب کمتر از زمانی آسیب می‌بیند که ارتفاع فرش‌ها دائماً کم شده و نیروی اعمالی به فرش‌ها تغییر می‌کند. ضمن آنکه احتمال ریزش فرش‌ها به دلیل ناپایداری طول انحنای تاخوردگی در هنگام بارگذاری به‌مراتب بیشتر از زمان باربرداری است. در این تحقیق همچنین ارتفاع انحنای تاخوردگی، طول انحنای تاخوردگی و فضای خالی داخل انحنای تاخوردگی بررسی و اندازه‌گیری شده است. واژه‌های کلیدی: فرش دست‌باف، تا‌خوردگی، ریخت‌شناسی، فشار استاتیکی. Morphology of Folding Curvature of Handmade Carpet under Static Pressure Dr. Seyed Ali Mojabi, Assistant Professor, School of Art, Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch Shadi Zamani, MS in Electrical Engineering (Telecommunications), Islamic Azad University, Najaf Abad Branch Abstract One of the most common procedures for exporting and warehousing handmade carpets is keeping them folded over one another. Handmade carpets come out of their stable states by being folded,while increasing storage time can cause serious and sometimes irreversible changes to them. In this research, a pilot model carpet has kept folded under a load equal to 50 g/cm2 and then the applied load increased respectively to 100, 200, 500, 1000 g/cm2 continuously and uniformly, and at every stage the digital image of the form of folded carpet has been recorded. The received image was analyzed by software programs to identify and determine the morphology of folding curvature of handmade carpet under static pressure. It is possible to propose convenient predictions for storage and packing of carpets, considering the morphology of folding curvature of handmade carpet during successive loading and unloading phases. Accordingly,is this research it was determined that the empty space in folding curvature of handmade carpet after removing the pressure and returning to the first state isalmost 9 times less than the same for the first time the carpet was folded. This research also showed that if the setting height of stored carpets, which are folded over each other, does not change then the damage is much less comparing the time that carpets’ height decreases constantly and forcesapplied to carpets change. Moreover, possibility of carpets falling due to loss of instability of folding curvature length at loading time is much greater than during unloading time. Also in this research, folding curvature height, folding curvature length and empty space in folding curvature were studied and measured. Keywords:Handmade carpet, Folding, Morphology, Static pressure. بررسی ماهیت وجودی نقش شکار در فرش‌های دوره صفویه سید محمد مهدی میرزاامینی دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت فرش دانشگاه کاشان محمدرضا شاهپروری دانشجوی کارشناسی ارشد رنگرزی فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز چکیده انسان از دیرباز به سبب افکار و عقاید جادویی و ابقای حیات با پدیده شکار آشنا بوده و این آشنایی در ادوار گوناگون به اشکال گوناگونی ادامه یافته است. از این‌رو بدیهی است مقوله شکار در هنرهای گوناگون به طرق متنوعی انعکاس یابد. فرش از جمله هنرهایی است که به استناد آثار باقی‌مانده موضوع شکار را پس از عصر صفوی در خود گنجانده است و در این عصر تا درجه رفیع هنری ارتقاء یافته و به کالایی تجملی و اشرافی بدیل گشته است. ماهیت وجود نقش شکار بر فرش در دوره صفویه می‌تواند به دو دلیل عمده و البته کاملاً متفاوت باشد که یکی انعکاس تصویر بزم و جلال شاهانه در شکارگاه‌های درباری و قدرت‌نمایی شاهان بر روی فرش و دیگری بیان مفاهیم اساطیری و عرفانی صید و صیادی است که با تحقیقات انجام شده در فرش‌های صفویه، مفاهیم نمادین همواره بخشی از دلایل وجودی نقوش آن بوده‌ است. از طرفی نقش فرش همواره تجلی‌ای از باغ و بهشت عدن برای ایرانیان بوده است. لذا وجود صحنه شکار در فرش که در نگاه نخست تصویری همراه با خشونت و خونریزی را تداعی می‌نماید چه دلیلی دارد؟ این مقاله با هدف کلی تحلیل این نقش در فرش و دستیابی به پاسخ این پرسش به سرانجام رسیده که نتایج نشان می‌دهد هرچند در برخی نمونه‌ها ارتباط معناداری بین قدرت‌نمایی شاهانه و طرح شکارگاه بر فرش وجود دارد، اما با توجه به تلاش هنرمند طراح در ارائه تصویری ورای تصویر معمولی و زمینی و تلفیق نقش شکار در فرش با عناصری همچون فرشتگان، سیمرغ، اژدها، شیرها و حیواناتی با بال‌های کوچک و تأکید بر نقش گرفت‌و‌گیر و شکار گاو توسط شیر مطمئناً دلیل وجودی این نقش چیزی جز تفریحی شاهانه است که البته هم‌پوشانی‌هایی هم با آن دارد. از موارد کاربرد این تحقیق توجه به نمادشناسی و رمزپردازی طراحی فرش با الهام از عناصر غیر‌تزئینی است که می‌تواند در زمینه مفهوم معنوی فرش نقش مهمی داشته باشد و با دقت در آن طراحی معاصر فرش نیز رنگ و بویی مفهومی‌تر می‌یابد. این مقاله به روش تحلیلی-توصیفی و با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و مشاهده هشت نمونه از فرش‌های مرتبط با مفهوم شکار متعلق به دوره صفویه انجام شده است. واژه‌های کلیدی: فرش، شکارگاه، شکار، صفویه، عرفان. Studying the Nature and Origin of Hunting (Shekar) Motifon Safavid Carpets Seyed Mohammad Mehdi Mirzaamini, MA Student in Carpet Management, University of Kashan Mohammad Reza Shahparvari, MA Student in Carpet Dyeing, Tabriz Islamic Art University Abstract Hunting is a familiar phenomenon for human being, and appearance of “Hunting Motif” on the carpets in Iran, according to the remaining documents, can be dated back to the Safavid era,i.e. the Golden Age of Iranian Carpet. In this period, carpet-weaving elevated to the degree of excellent royal art, and carpet became a luxury, decorative and even commercial commodity. The nature and origin of the “Hunting Motif” can be mainly attributed to two main, and of course different, facts: reflection of lyrical royal image within royal hunting grounds and saber-rattling of the kings on the carpet, and expression of mythical and mystic meaning of hunting. Moreover, according to this research, mystic and symbolic concepts can be considered as the main reason of appearance this motif in Safavid carpets.That is because motifs of carpet have always reflected the safe “Garden of Heaven” for Iranian People, thus how can one find a reason for presence of the hunting motif, which reminds the violence, on the carpets? This paper provides an analysis and proposes a solution. Findings show that although there is a meaningful connection between saber-rattling and hunting motif in carpets, however, regarding the intent of the designer for presenting an image beyond the ordinary and terrestrial image, and modulation of hunting motif with symbolic elements such as angles, Simurgh (phoenix), lion and some animals with small wings and emphasis on the Gereft-o Gir motif and hunting of cow by lion, it can certainly be said that this motif speaks louder than a common royal entertainment, although with some exceptions. From a different perspective, this research can be regarded as a research of symbolism and semiotics of carpet design using non-decorative elements, which can play an important role for perception of the spiritual concept of carpet, and consequently, contemporary carpets will be understood as more spiritual works. This paper has analyzed eight samples of Safavid carpets (containing hunting motif) using analytical and descriptive method through desk study. Keywords: Carpet, Hunting ground, Hunting, Safavid dynasty, Mysticism. بررسی ویژگی‌های نقش‌پردازی، رنگ‌آمیزی و بافتار قالی-خورجین‌های عرب جَبّاره فارس دکتر علی‌اصغر شیرازی استادیار و عضو هیئت علمی دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد تهران حسام کشاورز دانشجوی دکترای پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر، دانشگاه تربیت مدرس دکتر حبیب‌الله آیت‌اللهی دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد تهران چکیده ایل عرب فارس که زیر‌مجموعۀ اتحادیۀ خمسه به‌شمار می‌رود، سنت فرش‌بافی بسیار کهنی دارد. طایفه‌های بافندۀ این ایل که همگی در زیر‌مجموعۀ عرب‌های جَبّاره قرار می‌گیرند، فرهنگ فرش‌بافی فارس باستان را در صدر اسلام فراگرفته و در طول سده‌ها به شیوۀ خویش در آن تحول و دگرگونی ایجاد کرده‌اند. به اقتضای معیشت شبانی و کوچ‌روی، بافت برخی دست‌بافت‌های محفظه‌ای نیز به سنت بافندگی این مردمان راه یافته است. قالی-خورجین رایج‌ترین و مهمترین بافتۀ محفظه‌ای ایل عرب است. این‌گونه دست‌بافت‌ها پرز‌دار و گره‌بافته و از جنس قالی هستند و در دو‌لنگه یا تک‌لنگه و به‌صورت چهارگوش برای حمل بار بافته می‌شوند. هدف این مقاله مطالعۀ ویژگی‌های نقش‌پردازی، رنگ‌آمیزی و بافتار قالی-خورجین‌های ایل عرب فارس بوده است. روش تحقیق به شیوۀ توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به‌صورت ترکیبی، کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی به سرانجام رسیده است. نتایج این پژوهش آشکار ساخت که اسلوب بافت غالب این دست‌بافت‌ها گرۀ متقارن شمارۀ 3، پودهای دوگانه و شیرازۀ چند‌رنگ است. از طرفی شیوۀ رنگ‌آمیزی تیره اندر تیره که سنت ایل عرب به‌حساب می‌آید در قالی-خورجین‌ها نیز بیش و کم به‌کار رفته است. شیوۀ نقش‌پردازی این بافته‌ها در دو گروه جای می‌گیرد. گروه اول که در آنها اساس نقشه بر نقش‌مایه‌های ریز و درشتی استوار شده که به شیوۀ منظم (شبه‌منظم) یا نامنظم در کنار هم یک طرح را تشکیل داده و شامل دو نقش مرغ و درخت و تمام‌مرغی می‌شود. در مقابل، گروه دوم که در آنها یک نقش کلی و اغلب منتظم بر فضای طراحی حاکم بوده و نقش‌مایه‌ها بر اساس آن چیده می‌شود و پذیرای نقش‌های شهری‌بافت فارس و دیگر مناطق شده است. بافندگان عرب طرح‌هایی مانند چهار‌ماهی، گل سوری، بته‌ای، بازو‌بندی و محرمات را به شیوۀ خویش ایلیاتی کرده و در قالی-خورجین‌ها به‌کار بسته‌اند. واژه‌های کلیدی: قالی-خورجین، عرب جَبّاره، اتحادیۀ خمسه، فارس. Studying the Features of Color, Motifs and Texture of Carpetbags of Arab Jabbare in Fars Dr. Aliasghar Shirazi, AssistantProfessor and Faculty Member for School of Arts, Shahed University, Tehran Hossam Farmer, PhD in Art Research, School of Arts, University of Tarbiat Modarres Dr. Habibollah Ayatollahi, Associate Professor and Faculty Member for School of Arts, Shahed University, Tehran Abstract Arab tribe in Fars,which is a branch of Khamse ::union::,enjoys ancient carpet-weaving tradition. All weavers of this tribe belong to Arab Jabbare ::union::. It haslearnt Fars tradition of carpet-weaving sinceadoption of Islam by Iran and has transformed it accordingly. Because of the pastoral and nomadic life, some kinds of bag weavings have been woven by them. Carpetbag is the most important and current crafts of Arab tribe. This kind of weaving is the same as carpet and it is made in one or two leaves in square form for carrying loads. This paper tries to study the features of color, motifs and texture of carpetbags of Arab Jabbare in Fars. The research method is descriptive-analytical one and data collection is conducted in a combined way by desk study and fieldwork research. The findings show that weaving method consists of symmetrical knot number 3, twofold woof and colorful binding. Also dyeing method is “dark in the dark” which is the tradition of this Arab tribe and is used more or less in carpetbags. The motifsare divided into two groups: the first group which is based on small or large motifs organized to form a regular or irregular patternscontaining two birds, tree or all birds’ motifs. The second group contains a general pattern - often a regular one –where all other motifs are arranged in that framework and contains urban motifs of Fars and other regions. Arab weavers have also used patterns like Four-Fishes, Soori Flower, Bush, Bracelet pattern and Moharamat in their special tribal method for these carpetbags. Key words: Carpetbag, Arab Jabbare, Khamse ::union::, Fars. آسیب‌شناسی و سطح‌بندی آسیب‌های قالی ایران غلامرضا طوسیان شاندیز دانشجوی دکتری مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان دکتر امیرحسین چیت‌سازیان دانشیار دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان دکتر مهرنازآزادی استادیار دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان فتحعلی قشقایی‌فر عضو هیئت علمی دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان چکیده قالی ایران از جمله گرانبهاترین و کاربردی‌ترین هنرهای بشری است که از دیرباز معرف فرهنگ و توانایی ایرانیان بوده است. این دستبافته فاخر طی اعصار در معرض آسیب‌ها و مخاطراتی قرار داشته که گاه منجر به نابودی نمونه‌هایی از آن شده است. در این مسیر، افرادی گاه برای امرار معاش و گاهی از سر هنردوستی دست به مرمت و بازسازی قالی‌های آسیب‌دیده زده‌اند. با این حال همیشه این مرمت‌ها صحیح و علمی نبوده و بعضاً عدم شناخت صحیح آسیب، عوامل آسیب‌رسان و دلایل ایجاد آن، عدم مهارت لازم در مرمت قالی منجر به تسریع نابودی قالی گردیده است. در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر که به دو روش میدانی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است، آسیب‌ها، میزان آسیب‌دیدگی و سطح‌بندی آسیب‌ها در قالی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. به‌همین منظور، ابتدا عوامل آسیب‌رسان اصلی، انسانی- فیزیکی- جانوری (زیستی)- شیمیایی، بررسی شده و سپس به سطح‌بندی آسیب‌ها، شامل پرزی، گره‌ای، پودی وتاری پرداخته شده است. در ادامه گروه‌بندی آنها به دسته‌های درون‌ساختاری، برون‌ساختاری و جنبی انجام گرفته است که نسبت به پژوهش‌های پیشین جزئی‌نگرتر بوده و در عین حال شیوه‌ای نوین در تقسیم‌بندی آسیب‌ها است. در ادامه در بررسی‌های میدانی برخی آسیب‌ها در هر سه گروه درون‌ساختاری، برون‌ساختاری و جنبی به همراه ذکر دلایل ایجاد آن آسیب ارائه گردیده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از آسیب‌های درون‌ساختاری مربوط به مرحله پیش از بافت و حین بافت است و با درک صحیح از عامل آسیب‌رسان و همچنین نوع و سطح آسیب می‌توان راهکار مناسب مرمتی را بدون مخدوش کردن اصالت‌ها ارائه کرد. واژه‌های کلیدی: قالی ایران، آسیب‌های قالی، آسیب‌شناسی، سطح‌بندی آسیب، مرمت فرش. Pathology and Classification of Iranian CarpetDamages Gholamreza Tousian Shandiz,PhD Student in Restoration, Art university of Isfahan Dr. Amir Hossein Chitsazian, Associate. Professor, School of Architecture and Art, Kashan University Dr. Mehrnaz Azadi, Assist. Professor, Scholl of Restoration, Art University of Isfahan Fathali Ghashghaeefar, Faculty member for School of Architecture and Art, Kashan University Abstract Iranian carpet is a valuable and applied art treasure among the human arts that has been representative of Iranian culture and potentials since ancient times. Over the ages, this glorioushand-woven artwork has been subjected to damage and risks that sometimes have leads to destruction of some of its finest samples.Subsequently, some people have started repairingthe damaged carpetssometimes for earning their livelihood and some due to their passion for art. However, these repairs aren’t always correct and scientific, and lack of proper understanding of damage, damaging elements and lack of required skills in rug restoration have led to accelerated carpet destruction. In this research, damages, extent of damagesas well as scale of damagesare studied in Iranian carpet. So, at first major damaging factors, i.e. human, physical, biological and chemical factors have been studied and then the scale of damages including naps, knots, woofs, and cordshave been dealt with.Subsequently, they are groupedintoinner-structural,outer-structural and marginalgroups. Such classification is more detailed comparing former researches and also presents a new way to grouping the damages. In the field study section, some samples of these three groups along with the reasons for such damages are presented. Research findings show that many of inner-structural damages are related to the phase prior to weaving and during the weaving.Sound perception of the damagingelements and types and level of damage can be used for appropriate restoration without destroying the originality of the carpets. Keywords: Iranian carpet, Pathology, Level of damage, Damages. شناسایی و رتبه‌بندی عوامل توسعه بازار فرش دست‌باف ایران در بازارهای جهانی فاطمه نعلچی کاشی دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نراق دکتر محسن رسولیان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نراق، دکتر حسین بوجاری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کاشان چکیده هدف از این تحقیق شناسایی عوامل توسعه بازار فرش دست‌باف ایران در بازارهای جهانی و رتبه‌بندی این عوامل است. کلاً 120 نفر از خبرگان فرش و صادرکنندگان فرش در برآورد شرکت داشتند. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش علی از شاخه پیمایشی است که ابزار گرد‌آوری پرسش‌نامه و ملاک انتخاب جامعه آماری در دسترس بودن افراد و ویژگی‌های آنها بوده است. این تحقیق با استفاده از آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی، نمودار، شاخص‌های آماری) و آمار استنباطی (آزمون کولموگروف-اسمیرنف،1 آزمون T، آزمون فریدمن، آزمون کروسکال والیس، آنالیز فاکتور) به بررسی ارتباط میان متغیرها پرداخته و ضمناً برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و انجام آزمون‌های فوق از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که شناسنامه‌دار کردن فرش دست‌باف سبب توسعه بازار فرش دست‌باف می‌گردد. افزایش تبلیغات رابطه مثبتی با توسعه بازار فرش دست‌باف دارد. شناسایی خواسته‌های مصرف‌کنندگان فرش دست‌باف سبب توسعه بازار فرش دست‌باف می‌گردد. آشنایی صادر‌کنندگان با تجارت الکترونیک رابطه معنی‌داری با توسعه بازار فرش دست‌باف دارد. وجود یک برند برای فرش دست‌باف سبب توسعه بازار فرش دست‌باف می‌گردد. همچنین مشخص شد که اهمیت متغیرهای پژوهش به‌ترتیب عبارتند از: تبلیغات، شناسایی خواسته‌های مصرف‌کنندگان، وجود یک برند، آشنایی صادرکنندگان با تجارت الکترونیک، شناسنامه‌دار کردن. واژه‌های کلیدی: فرش دست‌بافت، بازار، توسعه بازار،توسعه، جایگاه محصول. Identifying and Ranking the Development Factors for Iranian Handmade Carpets in the Global Carpet Market Fatemeh Na'alchi Kashi,MSc in Business Management, Islamic Azad University, Naragh Branch Dr. Mohsen Rasoulian, Faculty Member for Islamic Azad University, NaraghBranch Dr. Hossein Boujari, Faculty Member for Islamic Azad University, KashanBranch Abstract The purpose of this research is to identify market developing factors for Iranian handmade carpets in global markets and to rank these factors. As a whole, 120 experts in carpet industry and carpet exporters participated in this study. This research is applied in terms of objective and casual, under survey category, in terms of method. The tool for gathering information is a questionnaire. This research studies the relationship between variables by use of descriptive statistics (frequency distribution table, graphs, and statistical indexes) and inductive statistics (Kolmogrov-Smirnov test, T-test, Freedman test, Kroskal and Alice test and factor analysis). SPSS software is also used to analyze data and to perform aforesaid tests. The results show that: preparing ID cards for handmade carpets, identifying consumers’ demands and creating a brand for handmade carpetscan help the developmentof handmade carpet market. Increasednumber of advertisements has a positive correlation with its development. Exporters’ familiarity with electronic business has a significant relation with handmade carpet market development. Moreover, it became clear that the importance of variables of this research is as follows: advertisement, identifying consumers’ demands, existence of a brand, exporters’ familiarity with electronic business and preparing ID cards for carpets. Keywords: Handmade carpet, Market, Market development, Development. مطالعه و بررسی اصول و مبنای محاسبه نقشه قالی و اُجرت‌دهی استادکار آن لطف‌الله شکری کارشناسی ارشد فرش دست‌باف چکیده فرش ایران از گذشته تا به امروز بر اساس نقشه‌ها و الگوهای مختلفی بافته شده است. بافت فرش‌هایی در ابعاد متناسب با تقسیم‌بندی اصولی در متن و نقوش، نشانه‌ای از حضور محاسباتی اصولی بوده است. خبرگان فرش نیز با کمک مبناها و واحدها یا مقیاس‌های زمان خود به محاسبه اندازه قالی، نقشه و جزئیات عوامل مربوط به آن از جمله اجرت استادکاران می‌پرداختند. با توجه به اینکه پژوهش و مطالعه‌ای در زمینه چگونگی اصول و مبنای محاسبات نقشه و ورق نقشه به‌شکلی جامع و روشمند صورت نگرفته است، در این پژوهش که به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته با نگاهی از گذشته تا به حال و پس از بررسی سیر تحول نقشه فرش، به جایگاه واحدها و مبنا‌های اندازه‌گیری در محاسبات نقشه، ورق نقشه و اُجرت‌دهی استادکار پرداخته شده است. در نتیجه این مطالعه و بررسی وجود نگاه ویژه و دقیقی به فرش و عوامل مربوط به آن آشکار می‌گردد و همچنین خرد، اندیشه و دانشی که در ورای این هنر کاربردی وجود داشته و دارد، پیش رو ما قرار می‌گیرد که احتمالاً انتقال تجربه در این دانش ارزشمند می‌تواند جهت احیای این هنر مؤثر افتد. واژه‌های کلیدی: نقشه قالی، ورق نقشه، محاسبه، اجرت، استادکار. Studyingthe Principles and Bases of Calculationfor Carpet Drawing and Payments for Workmen Lotfollah Shokri, MA in Handmade Carpet Abstract Persian carpet has been woven on the basis of designs and patterns for a long time. The weaving of carpet according to dimensions proportionate to the established principles in terms of context and design indicates such computational principles. Carpet experts use basic units or time scales to calculate carpet’s drawing anddetailedfactorssuch asfees for the workmen.Unfortunately, no comprehensive and systematic research has been done on the principles and bases of computationsfor drawing sheets.This researchwas conductedusing desk study and field study methods, where evolution ofcarpetdrawings, measurementunits andbasesfor drawing mapcalculations,drawing sheetsand workmenpayment have been studied. As a result of this study a special and detailed look into the carpet and its associated elements become clear, and the reason, thought and knowledge behind this applied art is revealed. This valuable knowledge and experience can possibly be conveyedto contribute the revival of this art. Keywords:Carpet drawing, Drawingsheet, Calculation, Payment, Workman.