در اثر گسترش روابط گورکانیان هند با پادشاهان صفوی، تأثیرات مختلفی از هنر ایران در هنر هند قابل بررسی است. این تأثیرات در حوزه هنر نگارگری، فرش، معماری و هنرهای وابسته به آنها فراوان است. بسیاری از طرحها و نقشهها در حوزه فرش از طریق هنر نگارگری ایران در قلمرو گورکانیان هند رواج یافت. هنرمندان نگارگر فراوانی بهویژه از زمان شاه طهماسب از دربار صفویان به هندوستان کوچیدند و آثار بسیاری برای ایشان تولید و شاگردان فراوانی تربیت نمودند. از اینرو هدف این مقاله ریشهیابی و تطبیق طرح و نقشه فرشهای صفوی در نگارههای گورکانیان هند است. از این رو سؤالهای اصلی این مقاله عبارتند از: (۱) علت بازتاب نقش فرشهای ایرانی در نگارههای دوره گورکانیان چیست؟؛ (۲) نقوش فرشهای ایرانی بازتاب یافته در نگارههای مذکور کدامند؟ روش تحقیق در این مقاله، روش توصیفی- تحلیلی و روش جمعآوری اطلاعات آن کتابخانهای است. نتایج تحقیق نشان میدهد که علت بازتاب نقش فرشهای ایرانی در نگارههای گورکانیان هند، علاقهمندی پادشاهان مغولی هند به هنر و روابط حسنه با حکومت صفوی از یکسو و مهاجرت هنرمندان ایرانی در عهد شاه طهماسب و بهرهبرداری از ایشان در سالهای مذکور از سوی است. اگرچه نقوش فرشهای بازتاب یافته در نگارههای هندی نیز تحت تأثیر هنرمندان ایرانی است که البته بومی کردن عناصر گیاهی در نقشه فرشها از شیوه تجریدی به طبیعی، بهدست هنرمندان هندی انجام پذیرفته است.
نوع مطالعه:
علمی - پژوهشي |
موضوع مقاله:
طرح و نقشه دریافت: 1396/12/7 | پذیرش: 1396/12/7 | انتشار: 1396/12/7